Iedereen denkt wel eens na over zichzelf. Doe ik het wel goed? Tel ik wel mee? Ben ik van waarde? Dat kunnen indringende of vluchtige gedachten zijn. Er zijn mensen, die dan denken ‘ik ben niet goed’ of ‘ik doe het niet goed’ of meer concreet ‘ik ben dom’, ‘ik zie er lelijk uit’, ‘ik ben maar een arme sloeber’, ‘ik kom uit een minderwaardig gezin’, ‘ik ben maar een eenvoudige vrouw’ of ‘ik ben een zondaar op wie God boos is’.

De één zal zelden een nare gedachte hebben over zichzelf, maar anderen gaan gebukt onder lage beoordelingen van zichzelf. In de psychologie zegt men dan dat iemand een laag zelfbeeld heeft. Iemand met een normaal beeld van zichzelf heeft zelfvertrouwen.

Er zijn vier partijen, die je zelfbeeld beïnvloeden:
1. De mensen om je heen.
2. Jijzelf.
3. God.
4. Het rijk van de duisternis.
Waar komt jouw zelfbeeld voor het grootste deel vandaan?

Is het waar dat je niet goed bent?
De waarheid, tenminste die van de Bijbel is, dat we het voor God waard zijn dat Hij met ons communiceert. Hij heeft positieve gedachten, mooie woorden en uitspraken over ons. Door de ongehoorzaamheid van de mensheid is de relatie met God problematisch geworden. Maar als je die herstelt ben je geen zondaar meer, maar een heilige. Zie verder studie ‘Gezond beeld van jezelf’, zie link.

Is het waar dat je het niet goed doet?
Als het gaat om de dingen, die we doen, dan hoeft dat helemaal niet perfect te zijn. Ieder met zijn gaven en talenten. Belangrijk is dat we de dingen, die we doen, met goede bedoeling doen en dat we een zekere mate van ijverig zijn. Dat is de weg die de Bijbel aangeeft.

De manager op je werk kan natuurlijk zeggen dat het niet goed genoeg is. Misschien heeft hij wel gelijk. Maar als jij wel je best hebt gedaan, dan kun je met opgeheven hoofd zelfs een ontslag aanvaarden. De waarheid van de Bijbel is de echte waarheid. Je hoeft dus niet te gaan denken dat je ‘niet goed’ of ‘niet goed genoeg’ bent.

Wat bedreigt een gezonde kijk op jezelf?
Als je gedachten toelaat dat je niet goed bent. Of ze nu van anderen, van jezelf of van het rijk van de duisternis komen, het is belangrijk om voor jezelf vast te stellen: ‘IK WIL DEZE GEDACHTEN NIET MEER’. Je kunt niet voorkomen dat je opeens aan deze dingen denkt, maar je kunt er wel direct afstand van nemen.

Hoe ga je ermee om als je als mens tekort schiet?
Wat doe je als je tekort schiet? Als het op school niet lukt, je hebt slechte resultaten. Als je het als tiener niet lukt om de aansluiting te vinden met de groep waarmee je omgaat. Als je verkering het uitmaakt omdat je iets niet kunt of als je gewoon niet leuk genoeg bent. Als je wordt ontslagen omdat je capaciteiten voor het werk onvoldoende zijn. Als je als vader of moeder in de opvoeding van je kind faalt. Als een klus thuis mislukt omdat je iets niet kunt.

Het ervaren van tekort schieten is een valkuil als je op weg bent om vrij te zijn. Hoe kun je die valkuil vermijden? Een goed rouwproces. Rouwen is rusten. Rouwen is je gevoelens maar gewoon accepteren zoals verdriet en neerslachtigheid. Let op: niet je ziel voeden met naargeestige gedachten. Jezelf juist vullen met gedachten van God, zie hierboven.

Hoe kom je eruit?
Om van ‘ik ben niet goed’ naar ‘ik ben goed’ om te denken is een hele weg. Een jarenlang denkpatroon moet worden doorbroken. Dat is niet in één gesprek of met één goed voornemen te veranderen.

Dit zijn stappen, die je kunt zetten:
1. Kruip dicht tegen God aan. Hoe doe je dat? Zingen, in gesprek met God zijn. Vertrouwen dat God zal voorzien.
2. Let op je gedachten. Breng iedere gedachte die jezelf omlaag haalt onder de gehoorzaamheid van Christus. Dit kan in het begin iedere paar minuten zijn. Later wordt dat misschien een paar keer per dag. Let op dat je alert blijft om iedere verkeerde gedachte te blijven afwijzen. En de goede gedachten tot je te nemen.
3. Zoek een plek in een christelijke gemeente en ga daar gewoon lekker in functioneren. Zoek mensen om mee te praten. Vraag hulp voor je problemen.
4. Ga ‘Ik ben’ teksten reciteren, zoals die bij studie ‘gezond zelfbeeld extra’ zijn genoemd, zie link.
5. Ga je pijn en trauma’s verwerken.