Deze studie wil helpen om een meer evenwichtige kijk te krijgen op de rol van onze medische wereld en de rol van God en christenen als het gaat om genezing.

We doen dit aan de hand van de twaalf keer in de bijbel waar over dokters wordt gesproken. In het Griekse deel van de bijbel is daar een apart woord voor nl. iatros. Als je het na wilt zoeken, het strong nummer van dit woord is G2395. Het Hebreeuwse deel van de bijbel kent het werkwoord ‘rapha’ dat genezen betekent. Een vijftal keer staat dit woord in een vorm, zodat je het best met ‘genezer’ kunt vertalen. Het is strong nummer H7495. De vertalingen zijn hier bijna eensluidend over.

Als je in vertalingen de woorden dokter, arts, geneesheer of heelmeester tegen komt, dan is dat op basis van deze twee woorden in de bijbel.

Door een bijbelstudie te doen over de passages waar het over dokters gaat krijg je een goede indruk wat het standpunt van de bijbel is over dokters en artsen. En hoe we met hen zouden kunnen omgaan. Personen die vanuit een religie werken zoals toverdokters etc. worden hier buiten gelaten. De God van Israël adviseert en waarschuwt iedereen, die bij Hem hoort, daar zeker geen gebruik van te maken.

Sommige passages uit de bijbel over dokters zijn geschikt om daar apart een bijbelstudie over ziekten en genezing over te maken, zoals Exodus 15:22-27, 2 Kronieken 16, Jeremia 8:14-22, Lukas 8:40-48, Matteüs 9: 9-13 en Lukas 4:14-30.

1. Egyptische dokters
Aan het eind van het eerste boek van de bijbel, het boek Genesis, wordt voor het eerst over artsen gesproken. Er wordt dan verteld dat artsen de opdracht krijgen om het dode lichaam van Jacob, de vader van Jozef, de Hebreeuwse onderkoning van Egypte, te balsemen. Het staat in Genesis 50:2. Opmerkelijk dat hier artsen worden genoemd om het balsemen te doen, want normaliter werd dit door mensen van de Egyptische religie gedaan. Misschien uit respect voor Jacob en Jozef, die de God van Israël dienden en geen deel namen aan de Egyptische religie?

Overigens was de eerste genezing in de bijbel er één door gebed. Al eerder in de geschiedenis was Abraham, de grootvader van Jozef, al als een soort arts opgetreden. Maar dan niet als iemand die helpt op basis van medicijnen of een behandeling, maar als iemand die bidt voor genezing. Het gebeurde in de tijd dat Abraham in contact was met Abimelech. ‘Toen bad Abraham tot God, en God genas Abimelech en zijn vrouw en bijvrouwen, zodat ze weer kinderen konden krijgen’. Zie Genesis 20:17. De eerste keer dat de bijbel spreekt over genezing.

2. God als dé dokter (Exodus 15:22-27)
Toen het volk Israël enkele weken op pad was uit Egypte op weg naar hun beloofde land. Het was drie dagen na de doortocht door de Rode Zee kwamen ze in een crisissituatie. Het water was op. God voorzag hen daar van goed water. Hij gaf hen ook nog een aantal adviezen. Hij vertelde hen dat als ze die adviezen zouden opvolgen, dat ze dan niet de ziekten zouden krijgen, waar de mensen in Egypte zo aan leden. Want, zegt God dan: Ik ben jullie dokter (eind vers 26).

Trouwens God is een dokter die in de eerste plaats voorkomt dat mensen ziek worden. Preventie in plaats van correctie. Dat is nog eens een dokter.

3. Gezalfden die elders voor genezing gaan: dat loopt slecht af (2 Kronieken 16)
We lezen weinig van ziekten bij het volk Israël en zeker niet bij mensen die in opdracht van God werden gezalfd, zoals de hogepriester Aäron en zijn nageslacht, koning Saul en koning David en zijn nageslacht. Toch zijn er wel een paar keer koningen ziek. We lezen twee keer dat ze bewust niet bij God hun genezing zochten. Hier was God heel beledigd over. Ze overleefden hun ziekte ook niet.

Er was een koning uit het geslacht van David. ‘Asa werd in het negenendertigste jaar van zijn regering ziek aan zijn voeten. Zijn ziekte was heel ernstig. Letterlijk staat er: ‘tot naar omhoog’ zie noot bij vers 12 in de HSV vertaling, www.Biblija.net. Desondanks zocht hij in zijn ziekte niet de HEERE, maar de geneesheren. Asa ging te ruste bij zijn vaderen. Hij stierf in het eenenveertigste jaar van zijn regering.

Een andere zieke is koning Ahazia uit het geslacht van Jerobeam. Deze gezalfde koning werd ernstig gewond bij een ongeval. Hij stuurde boodschappers om raad vragen aan de tempel van Baäl Zebub in Ekron. Lees het dramatische verhaal in 2 Koningen 1.

4. Dokter van niets, zijn de vrienden van Job (Job 13:1-12)
In het boek Job kunnen we lezen van Job, die alles kwijt raakt en ook nog ziek wordt. Er komen vrienden op hem af, die hem raad gaan geven en met oplossingen komen. Op gegeven moment gaat Job zijn omstanders, die zoveel commentaar op hem hebben, aanspreken. Hij noemt ze dokters van niets, kwakzalvers (Job 13:4).

5. Schreeuw naar een Grote Dokter (Jeremia 8:14-22)
Hier is een volk dat steeds verkeerde keuzes heeft gemaakt en daardoor steeds verder in de ellende is gekomen. Ook al beseffen ze dat ze verkeerde keuzes hebben gemaakt, ze zien geen weg meer terug en ze zien de ellende op hen af komen. Jeremia kan ook niet veel meer doen dan mee jammeren en mee lijden. En hij als grote profeet Jeremia schreeuwt het uit: ‘Is er dan geen medicijn? Is er geen dokter? Waarom is de wond van mijn volk niet te genezen?

Dit geeft een beeld hoe het met een land steeds slechter kan gaan. Ook Nederland maakt regelmatig verkeerde keuzes. Laten we ook roepen om een Goede Dokter en zelf als volgelingen van dé grote dokter de ziekten aanpakken.

6. Een christelijke dokter
Een van de evangelisten van het Nieuwe Testament, de evangelist Lukas, was van beroep dokter. Hij schreef twee boeken die in de bijbel zijn opgenomen: ‘het Evangelie van Lukas en ‘de Handelingen van de Apostelen’. Hij wordt in een brief van Paulus ‘Lukas de geliefde dokter’ genoemd (Kol 4:14).

7. en 8. Sommige mensen hebben van dokters te lijden (Lukas 8:40-48)
In Marcus 5: 26 en Lukas 8:43 gaat het over een zieke mevrouw, die veel van de dokters had geleden en veel geld aan hen was kwijtgeraakt zonder gezond te worden. Gelukkig ontmoette ze Jezus, toen ze Hem aanraakte voor genezing werd ze ook genezen. Dokter Lukas bedekt de problemen van zijn beroepsgroep niet. Hij spreekt er eerlijk over.

9. 10. en 11. Jezus noemt zichzelf dokter (Matteüs 9: 9-13).
Op de vraag waarom Jezus juist zondaars opzocht, gaf hij dit antwoord: ‘Gezonde mensen hebben geen dokter nodig, maar zieken wel’. Zie Matteüs 9:12. Iets dergelijks staat ook in Marcus 2:17 en Lukas 5:31. Wat wilde Jezus voor de zieken zijn? Jawel dokter dus. Niet onverwacht. God is dé dokter. Zijn Zoon lijkt op hem. En wij als kinderen van God? Komen de mensen ook bij ons voor genezing?

En Jezus, hij is er voor mensen in nood, ‘zondaars’ en speciaal voor hen die vanuit hun nare leven, hun zonden, een uitweg zoeken.

12. Dokter, genees jezelf (Lukas 4:14-30)
Aan het begin van zijn werk spreekt Jezus in de synagoge van zijn eigen woonplaats. Ook hier kwalificeert Jezus zich als de heelmeester. Hij leest een gedeelte uit de boekrol van Jesaja waar Jesaja profeteert: “De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden,om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven’. Als hij klaar is met lezen zegt Jezus dat nu dit woord is vervuld. Hij voegt nog toe dat de mensen misschien het toen bekende spreekwoord zullen gebruiken ‘Geneesheer genees jezelf’ Lucas 4:23. Hoe moeten we dit begrijpen? Was Jezus ziek? Dat lezen we niet. Uit de context, zie de tekst tot en met vers 29, zou je kunnen afleiden dat men bedoelde: ‘Genees nu ook maar eens in je eigen omgeving’. Dit is ook de uitleg van de Studiebijbel van het Centrum voor Bijbelonderzoek.

Zo kritisch zijn op mensen in je eigen omgeving is een verkeerde houding betoogt Jezus. Kun je het niet hebben als iemand uit je eigen omgeving iets bijzonders doet? Als je dat niet kunt hebben, dan houdt dat de zegen van God tegen. Op andere plaatsen is er veel zegen van God, maar het is dan in de eigen plaats niet mogelijk.

Het gaat er juist om, dat je vol verwachting bent. Zo werd de buitenlander Naäman van zijn lepra afgeholpen en ging de profeet Elia bij buitenlandse weduwe in Sarepta wonen met alle zegeningen van dien. Teleurstellend vond Jezus het dat zijn eigen volk nauwelijks verwachting had van God als dokter.

Samenvatting
God en Jezus presenteren zichzelf als dokters. Liever zijn ze actief in de preventie, maar als de mensen toch ziek zijn geworden, dan willen ze ons ook weer genezen. Je bent preventief bezig als je de aanwijzingen voor gezond leven opvolgt. Maar je kunt ook, als het fout gaat, je genezing helpen als je weer terugkeert naar een gezonde leefstijl.

Voor eigen studie
Als je christen bent. Wat doe jij als gezalfde (christen betekent gezalfde) in geval van ziekte? Ga je dan eerst naar God, zoek je samen met je broeders en zusters in het geloof heling bij God? Of ga je eerst naar de huisarts?

Ben jij zelf in je omgeving ook wel eens een soort dokter? Door mensen te helpen gezond te leven. Of met hen te bidden voor genezing?