Reiniging is één van de belangrijke onderwerpen in de Bijbel. Het woord tamé, onrein, komt zo’n 300 keer voor in 250 verzen van het Hebreeuwse deel van de Bijbel. En uit het Griekse deel van de Bijbel kennen we ‘Jezus ons reinigt van alle zonden’ als één van de belangrijkste geloofsuitspraken.
Toch weten we in de kerk niet veel over dit onderwerp. Hebt u er wel eens een preek over gehoord? Ik niet. Goede reden om er wat dieper op in te gaan. Temeer omdat onreinheid de oorzaak kan zijn voor ziekten. En reiniging belangrijk kan zijn voor genezing.
Bij de joden is kosher, rein, leven nog steeds belangrijk. Niet alleen het eten moet kosher zijn, ook het keukengerei en de hygiëne. Ook voor moslims is hallal of haram bepalend voor de levensstijl. Als je eens op haram googeld kom je leuke discussies tegen. Is zonnen onder een zonnenbank haram? Nee dat lijkt wel halal. Maar je moet je er toch deels voor uitkleden en dan nog wel buitenshuis, dat is toch haram? Komt een ander weer met de opmerking, als er dan maar een slot op de deur is, dan is het weer halal. Wat je zowel bij joden en moslims opmerkt is dat het niet alleen regeltjes zijn maar ook het besef dat onreinheid iets met je doet. Volgens de Bijbel is dat ook zo.
Waar kun je onrein van worden volgens de Torah?
Samengevat kun je zeggen:
– door ongezond eten (onreine dieren of aas)
– door aanraking van mensen met besmettelijke huid- of geslachtsziekten
– door contact met een huis of kleding met besmettelijk vuil zoals schimmels
– door het dienen van andere goden of door raadplegen van (waarzeggende) geesten.
De Torah geeft ook aan wat de gevolgen kunnen zijn van onreinheid. Niet alleen allerlei ziekten, maar als je in de nabijheid van God komt kun je zomaar iets ernstigs overkomen. De uitgebreide set met instructies die God gaf aan het volk Israël kwam tot stand na de plotselinge dood van twee zonen van de hogepriester Aäron. Dat kwam door een onreine handeling (Leviticus 10).
De regels in Leviticus geven aan hoe je verontreiniging kunt voorkomen en als het toch plaatsvindt, hoe je er weer vanaf kunt komen.
Wat zegt Jezus over onreinheid?
Jezus zegt veel over het onderwerp rein en onrein. Twee dingen vallen op. Punt 1: Jezus legt de nadruk op reinheid van de binnenkant van de mens. De overdreven aandacht op de buitenkant van de mens zwakt Jezus af. Punt 2: Jezus laat zien dat zijn reinheid de onreinheid overwint. Hij legt bijvoorbeeld zijn handen op een dood meisje. Het dode meisje kwam weer tot leven. In plaats dat Jezus onrein werd, werd het meisje rein.
Reinheid van de binnenkant van een mens
In de eeuwen voor Jezus had men de leefregels uit de Torah uitgewerkt en uitgebreid. De verwachting was dat het naleven van de regels ervoor zouden zorgen dat het beter met het land zou gaan. Dat men dan meer zegen van God zou krijgen.
Jezus echter doet een pleidooi om op de reinheid van de binnenkant van een mens te gaan letten: ‘Luister en kom tot inzicht. Niet wat de mond in gaat maakt een mens onrein, maar wat de mond uit komt, dat maakt een mens onrein’. Matteüs 15:10-11: ‘Zien jullie dan niet in dat alles wat de mond in gaat in de maag terechtkomt en in de beerput weer verdwijnt? Wat daarentegen de mond uit gaat komt uit het hart, en die dingen maken een mens onrein. Want uit het hart komen boze gedachten, moord, overspel, ontucht, diefstal, valse getuigenissen en laster. Dat maakt een mens onrein, niet eten met ongewassen handen.’ Zelfde hoofdstuk vers 17 tot en met 20.
Innerlijke reinheid kom je ook tegen in Psalm 24 van het Oude Testament. Psalm 24: 3-4 ‘Wie mag de berg van de HEER bestijgen, wie mag staan op zijn heilige plaats? Wie reine handen heeft en een zuiver hart, zich niet inlaat met leugens en niet bedrieglijk zweert’.
Over de binnen en de buitenkant staat nog meer onderwijs van Jezus in de Bijbel. Lukas 11:39-41: ‘Maar de Heer zei tegen hem: ‘Ach, jullie farizeeën! De buitenkant van de beker en de schotel reinigen jullie, maar jullie eigen binnenkant is vol roofzucht en slechtheid. Dwazen, heeft hij die de buitenkant gemaakt heeft niet ook de binnenkant gemaakt? Geef liever de inhoud van beker en schotel als aalmoes, dan is niets meer onrein voor jullie!’
Een vreemde gedachte kan zomaar bij een mensen binnenkomen. Maar als die onderdeel van je gaat worden en zelfs gaat leiden tot daden, dan wordt een mens onrein. De teksten hierboven geven voorbeelden van onreine gedachten: boosheid, moord, overspel, ontucht, diefstal, valse getuigenissen, laster, leugens en gierigheid.
Reinheid overwint
Het tweede wat Jezus ons leert is dat de reinheid van Jezus de onreinheid overwint. Hij laat dat ook verschillende keren zien. Als een vrouw, die bloed verliest, Jezus aanraakt wordt Jezus niet onrein, zoals in Leviticus 15:2532 staat, maar wordt deze vrouw juist genezen en daardoor rein, zie Marcus 5:27.
Als Jezus het gestorven dochtertje van Jaïrus aanraakt wordt hij niet onrein maar gaat het meisje weer leven, zie Marcus 5:41. Als Jezus de baar van de jongen uit Naïn aanraakt wordt Jezus niet onrein maar komt de jongen weer tot leven, zie Lukas 7:14. Van deze overwinning van de reinheid op de onreinheid zien we ook al een voorbeeld onder het Oude Verbond is. Elisa ging liggen op de gestorven zoon van de weduwe en de jongen werd weer levend, zie 2 Koningen 4:34.
De apostelen gaan verder op de weg van de overwinning van de reinheid op de onreinheid. Hier nog enkele teksten om over na te denken:
Romeinen 14:14 ‘Omdat ik één ben met de Heer Jezus weet ik, en ben ik ervan overtuigd, dat niets op zichzelf onrein is, maar dat iets onrein is voor wie het als onrein beschouwt’.
Titus 1:15 ‘Voor wie rein zijn, is alles rein; maar voor wie bezoedeld en ongelovig zijn, is niets rein, want zowel hun verstand als hun geweten is bezoedeld’.
1 Korintiërs 7:14 ‘Want de ongelovige man behoort dankzij zijn vrouw God toe en de ongelovige vrouw dankzij haar man eveneens. Zou dat niet zo zijn, dan zouden uw kinderen onrein zijn. Maar nu zijn ze geheiligd’.
Onreinheid in onze tijd
Het is nog steeds zo, dat je door de geboden van God niet na te leven onrein kunt worden. Door verkeerd omgaan met de uiterlijke dingen zoals wat je eet en je hygiëne, maar ook door een verkeerd innerlijk leven, dat waar we in onze gedachten mee bezig zijn. En vooral natuurlijk door grove overtredingen van Gods geboden.
Ik heb de indruk dat je ook van deze alledaagse dingen onrein kunt worden:
– door om te gaan met mensen, die vloeken, liegen, roddelen, mopperen en angst uitstralen;
– door je te kijken naar gewelddadige of erotische films;
– door kranten en tijdschriften te lezen met roddel, misleiding en erotiek;
– door het de hele dag luisteren naar een radio met oppervlakkige praat;
– door mee te doen aan activiteiten of door het werken aan bepaalde producten, die slecht zijn voor de samenleving.
Welke gevolgen heeft verontreiniging?
Onreine gedachten en onreine handelingen maken je denken en je geweten onrein. En als het gevolg daarvan raakt ook je geest, ziel en lichaam besmet en dat kan leiden tot ziekte. In de geestelijke wereld kom je er na zoveel overtredingen vies uit te zien. Je bent dan aantrekkelijk voor onreine entiteiten in de geestelijke wereld.
God houdt van je, maar God stelt ook voorwaarden voor genezing. Als je daar niet aan tegemoet komt blokkeer je je genezing. Maar omdat God wel je genezing op het oog heeft, roept Hij je op om je te reinigen. 2 Korintiërs 7:1 ‘Omdat ons deze beloften zijn gegeven, geliefde broeders en zusters, moeten we onszelf reinigen van alle lichamelijke en geestelijke smetten en vol ontzag voor God ons hele leven heiligen’.
Hoe kun je weer rein worden?
De bijbel geeft het volgende
1. Het verstrijken van de tijd reinigt. Er wordt genoemd dat je tot zonsondergang onrein bent. In andere gevallen ben je een dag onrein of zeven dagen onrein.
2. Door dopen (onderdompelen), wassen en schoonmaken.
3. Door het woord van God te horen. Efeziërs 5,26 ‘om haar te heiligen, haar te reinigen met water en woorden’
4. Door je zonden te belijden en in geloof vergeving te aanvaarden. Hij reinigt ons van alle zonden. Dit is mogelijk door het offer van Jezus[i].
Johannes 15:1-4 ‘Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer. Iedere rank aan mij die geen vrucht draagt snijdt hij weg, en iedere rank die wel vrucht draagt snoeit hij bij, opdat hij meer vruchten draagt. Jullie zijn al rein door alles wat ik tegen jullie gezegd heb‘. Ik neem aan dat daarbij hoort ‘en het ter harte heeft genomen’.
Anderen helpen reinigen
De Heer vraagt ons niet alleen rein te blijven en te worden, maar Hij vraagt ons ook om anderen te helpen bij reiniging. Een normale taak voor iedereen in de kerk en zeker aan mensen met een pastorale taak. Je bent dan van de ‘gemeentereiniging’.
Jezus gaf de opdracht: ‘Reinig melaatsen’. Matteüs 10:8. In de bijbel is melaatsheid hèt symbool voor onreinheid. De lichamen van de mensen is niet om aan te zien en ze zijn ook besmettelijk. Ze moeten in quarantaine om geen anderen ziek te maken. Daardoor hebben ze het ook psychisch moeilijk.
Jezus genas verschillende melaatsen in zijn tijd. Een bijzonder groot wonder want genezing van een melaatse gebeurde vrijwel nooit. Nu zegt Jezus dus ook tegen zijn discipelen en via hen aan ons dat deze meest onreinen moeten reinigen.
Na reinigen volgt heiligen
Hebreeën 9:14 ‘hoeveel te meer zal dan niet het bloed van Christus, die dankzij de eeuwige Geest zichzelf heeft kunnen opdragen als offer zonder smet, ons geweten reinigen van daden die tot de dood leiden, en het heiligen voor de dienst aan de levende God?’.
Samenvatting
Er staan hierboven een uiteenlopende hoeveelheid situaties, gedachten en handelingen waar je onrein van wordt. Wat hebben die eigenlijk gemeenschappelijk? Nou, dat je er vies van wordt en vervolgens ook ziek van kunt worden. Of dat nou lichamelijk, psychisch of geestelijk is.
Ziekte en narigheid horen niet bij God. Ziekmakers en probleemveroorzakers horen daarom ook niet bij God. Als je daar toch mee bezig houdt, dan verontreinig je jezelf. Dan wordt je onrein. In Zijn liefde heeft God ons duidelijk gemaakt hoe we weer rein kunnen worden.
Huiswerk/Gespreksvragen:
1. Ga voor jezelf na. Van welke onreinheid moet jij nog afscheid nemen?
2. Mediteer eens over de teksten hierboven van Romeinen 14:14, Titus 1:15 en 1 Kor 7:14.
3. Lees eens Ezechiël 22: 26. Is het een taak van de kerk ook nu nog om het verschil tussen rein en onrein te leren?
Noten:
[i]In het Oude Testament ging dat door stieren te offeren. Exodus 29,36 Elke dag moet je een stier als reinigingsoffer aanbieden om verzoening te bewerken. Het altaar moet je met een verzoeningsrite van zonde reinigen en je moet het zalven om het te heiligen (NBV).
[ii] In de missie voor de twaalf discipelen als ze uit worden gestuurd staat ook reinig melaatsen (Mt 10:8) .